Gwiazdy z beskidzkim rodowodem. Artystka obdarzona wokalną ekwilibrystyką

Uwielbiana przez licznych miłośników jazzu Urszula DUDZIAK przyszła na świat w czasach, w których na mapie nie było jeszcze Bielska-Białej. Miejscem jej narodzin była wieś Straconka u podnóża Beskidu Małego. Dopiero 30 lat później wioska stała się dzielnicą – rozrastającego się z biegiem czasu – miasta nad Białą. Wtedy jednak była to tylko cicha i spokojna miejscowość podgórska.

– Mój tatuś urodził się w Lipniku, a mamusia w Straconce. Świetnie pamiętam dom, w którym się urodziłam oraz sad, który go otaczał, a w oddali – Łysą Górę i Klimczok. Ta pierwsza wydawała mi się olbrzymia, ale jak ja rosłam, to ona malała. Olbrzymie, soczyste, prawie czarne czereśnie, porzeczki, agrest, jabłka, śliwki, gruszki, a  dalej naokoło – łany zbóż. Sielski, kojący widok. Pamiętam drogę do kościoła, latanie po ciernisku, wspinanie się po drzewach, szczególnie orzechowych. Po wyjeździe ze Straconki, co zdarzyło się tuż po wojnie, wracałam często do mojej wioski na wakacje. Dlatego z nich najwięcej pamiętam. To były zawsze piękne wakacje, beztroski wypoczynek wśród pięknej przyrody – wspominała Urszula Dudziak przed 10 laty w jednym z nostalgicznych wywiadów prasowych.

Mając 4 lata, przeniosła się z rodzicami do Gubina. Potem mieszkała w Nowej Soli i w Zielonej Górze. W dzieciństwie uczyła się gry na fortepianie. Jej silne zainteresowania jazzem wyszły na jaw w okresie nauki w szkole średniej.

Profesjonalny debiut artystyczny uzdolnionej pod względem muzycznym nastolatki przypadł na rok 1958. Była wówczas solistką zespołu Krzysztofa Komedy, znanego pianisty i kompozytora jazzowego. Od 1964 roku aż do końca lat osiemdziesiątych współpracowała blisko ze skrzypkiem jazzowym – Michałem Urbaniakiem (została nawet jego żoną).

Początkowo zajmowała się tradycyjną muzyką jazzową, ale na początku lat siedemdziesiątych zafascynowały ją brzmienia elektroniczne, powstające w wyniku stosowania przetworników głosu. Sama użyła po raz pierwszy takiego urządzenia przy nagrywaniu płyty „Newborn Light” (1972), zrealizowanej w duecie z pianistą Adamem Makowiczem. Album został bardzo pochlebnie oceniony przez recenzentów i krytyków muzycznych.

W 1973 roku wyjechała do Nowego Jorku. W swojej karierze nagrała kilkadziesiąt płyt, występując u boku takich sław jazzowych, jak Herbie Hancock, Dizzy Gillespie, Ron Carter, bracia Wynton i Branford Marsalisowie, Gil Evans czy Lionel Hampton. Jej piosenka „Papaya” z połowy lat siedemdziesiątych stała się w 2007 roku prawdziwym hitem na Filipinach, w Azji i w Ameryce Południowej.

Utwór na nowo odkrył prezenter radiowy z Filipin. W 2008 roku o wielkim sukcesie tego przeboju i specjalnego tańca „papaya dance” informowała amerykańska stacja telewizyjna ABC w programie „Good Morning America”, co było medialnym wydarzeniem bez precedensu.

Swoboda i perfekcja intonacji oraz niezwykła technika wokalna czynią z niej kreatywną artystkę o nieprzeciętnych umiejętnościach. Od lat uchodzi za niekwestionowaną mistrzynię wokalizy jazzowej. Potrafi rewelacyjnie naśladować dźwięki różnych instrumentów, a jej koncerty są – w ocenie znawców – fascynującym połączeniem jazzowej wirtuozerii z wokalną ekwilibrystyką.

Warto dodać, że w 2005 roku została uhonorowana brązowym medalem „Zasłużony Kulturze GLORIA ARTIS”, a przed sześcioma laty odebrała natomiast statuetkę Fryderyka w kategorii „muzyka jazzowa” w uznaniu swoich dotychczasowych zasług artystycznych. Jest obywatelką świata, mając domy m.in. w Nowym Jorku (na Manhattanie), Szwecji i Warszawie.