Bielsko i Biała w kadrach filmowych - kamera na lotnisku w Aleksandrowicach

W okresie międzywojennym Bielsko nie stało się centrum polskiej kinematografii, ale w historii miasta możemy odkryć kilka ciekawych filmowych tropów. Wśród nich popularny tuż przed wybuchem wojny film „Dziewczyna szuka miłości”. 

Pierwszą ekipą, której ślady działalności znajdujemy w Bielsku, byli filmowcy z Towarzystwa Przemysłu Filmowego Ornak. Realizatorzy pojawili się w Cieszynie, Żywcu, Bielsku i Białej oraz na Zaolziu, aby nakręcić kilkunastominutowy film propagandowy przed zbliżającym się plebiscytem na tych terenach.
Towarzystwo Ornak miało swojego przedstawiciela w Cieszynie, a w październiku 1919 r. w Domu Narodowym zaprezentowało gotowy film Śląsk w obrazach, propagandową produkcję mającą wspierać Polskę w planowanym na Śląsku Cieszyńskim plebiscycie. Do plebiscytu nigdy nie doszło, a film (którego jedyna zachowana kopia znalazła się w zbiorach Muzeum Towarzystwa Ludoznawczego, a potem Muzeum Śląskiego w Cieszynie), stanowi ciekawy dokument pokazujący miasta i wsie regionu. 

W tym czasie pojawiali się także amatorzy z kamerą, którzy filmowali swoje rodziny, czy widoki z miasta. Bardzo nieliczne ślady tej działalności udaje się czasami odkryć w archiwach. Dopiero w roku 1935 znajdujemy kolejne ślady ekip filmowych w Bielsku. Ta aktywność ma związek z otwarciem lotniska 
w Aleksandrowicach, jednego z symboli rozwoju miasta w latach 30. (obok kąpieliska Panorama, czy zapory w Wapienicy). Obszerną relację z otwarcia zrealizował bielski operator Wiktor Slaczałek. Dzięki kilkunastominutowemu filmowi wiemy, że otwarcie było bardzo uroczyste i podniosłe. Wśród gości znaleźli się m.in. wojewoda Michał Grażyński, prezes zarządu głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej gen. Leon Berbecki. Otwarciu towarzyszyły parada podhalańczyków, msza święta i pokazy samolotowe. Podobno w uroczystości brało udział 15 tysięcy osób. 

Niedługo później do Aleksandrowic zawitała profesjonalna ekipa filmowa. Na lotnisku miał powstać film fabularny Dziewczyna szuka miłości w reżyserii Romualda Gniatkowskiego. Film nakręcono w 1937 roku, premiera odbyła się w marcu 1938 r. W rolach głównych wystąpili Jan Kurnatowicz (znany później z Zakazanych melodii), Tamara Wiszniewska (gwiazda przedwojennego kina, występująca w takich filmach jak Dziewczęta z Nowolipek, Ordynat Michorowski, Znachor) i Mieczysław Cybulski (Rapsodia Bałtyku, Dodek na froncie). Nie obyło się bez komplikacji. Na planie rozbił się jeden z samolotów uczestniczących w produkcji. „Miała wszystko – pieniądze, piękne stroje. Szukała jednak miłości. Kilku mężczyzn stanęło na jej drodze. Którego wybrała? Najnowszy film idealnej pary kochanków ekranu polskiego. To najlepszy film polski bieżącego roku.” – krzyczały napisy z filmowego zwiastuna.

Młody chłopak z przedmieścia Jerzy Zamiejski (w tej roli Mieczysław Cybulski) w swoim warsztacie buduje samolot. Przypadkowo poznaje Janinę (Tamara Wiszniewska), córkę milionera - Polaka z Brazylii.  Milioner zaprasza inżyniera do współpracy. Jego córka zakochuje się w przystojnym młodzieńcu. 
W wyniku intryg Jerzy wybiera studia na Politechnice i rozstaje się z Janiną. Po ukończeniu Wydziału Aerodynamiki (przy wsparciu milionera), świeżo upieczony inżynier wyrusza na pionierski lot – bez lądowania z Polski do Brazylii. W samolocie psuje się radio, a to w konsekwencji oznacza, że śmiałkowie muszą znaleźć drogę  bez przyrządów. W filmie obok głównego wątku miłości głównych bohaterów ważna jest rywalizacja konstru-ktorów lotniczych i próba udowodnienia, że loty między Brazylią i Polską są możliwe bez międzylądowania. Lotniskowe plenery zostały nakręcone w Bielsku, na aleksandrowickim lotnisku. Na planie filmu widzimy charakterystyczne obiekty lot-niska, pas startowy i góry w tle.

Warto także wspomnieć o dwóch twórcach, którzy zapisali się w historii kina, a byli związani z Bielskiem. Obaj urodzili się tutaj, a ich dalsza droga zawodowa wiodła najprawdopodobniej przez wiedeńskie studia do euro-pejskich… studiów filmowych. Ludwik Wolf był pisarzem, urodził się prawdopodobnie w 1876 roku w Bielitz. Oprócz książek pisał scenariusze filmowe, a później zajął się reżyserią. Kręcił filmy z Astą Nielsen, uznawaną za „pierwszą gwiazdę kina”.
Drugi z nich urodził się w Bielsku w 1896 roku, jako Erwin Vogl. To on napisał do filmu z Marleną Dietrich, popularny do dzisiaj walc – Całuję twoją dłoń madame. 

O zapomnianych twórcach filmu pochodzących z Bielska – więcej za miesiąc.