Cebula - roślina do zadań specjalnych

Maj to czas kiedy kwitną pierwsze drzewa owocowe, a ich korony obsypane kwieciem wabią do siebie pszczoły. Ciepłe i dłuższe dni sprawiają ,że w ogródkach i na balkonach tętni życie, a na talerzu lądują pierwsze nowalijki. Chętniej sięgamy po rzodkiewkę, sałatę czy cebulkę. I to właśnie cebula zwyczajna ( Allium cepa ) jest naszą dzisiejszą bohaterką. Znana i ceniona jako dodatek kulinarny jest też naturalnym surowcem leczniczym.

Magiczne właściwości cebuli

Egipcjanie wierzyli, że cebula jest rośliną o właściwościach magicznych. Rzymianie stosowali ją jako środek leczniczy oraz amulet niezbędny legionistom, który miał im dodawać męstwa i odwagi. Słowianie uprawiali to warzywo do celów kulinarnych ale znali też jej własności lecznicze. My również oprócz zastosowań w kuchni sięgamy po te bulwy o ostrym smaku i zapachu przy różnych dolegliwościach zdrowotnych.

Cebula w stanie naturalnym rośnie w zachodniej i środkowej Azji ale uprawiana jest na całym świecie. Jest rośliną dwuletnia lub wieloletnią, ma zielone rurkowate, puste w środku liście, a kwiat zakwitający w drugim roku to kulisty baldach z mnóstwem białych, drobnych kwiatków. Surowcem zielarskim jest wytwarzany przez tę roślinę organ spichrzowy czyli bulwa (Bulbus cepae) potocznie nazywany cebulą.

Cebula to roślina o bardzo bogatym składzie

Zawiera związki siarkowe i olejek eteryczny odpowiadające za charakterystyczny zapach i smak. W swoim składzie ma też śluz, pektyny, flawonoidy w tym znaną nam kwercetynę oraz trójterpeny. Warto też zwrócić uwagę na witaminy i minerały, które występują w niej dość licznie. Wśród witamin znajdziemy witaminę C, z grupy B, E, K, PP oraz prowitaminę A. Natomiast sole mineralne to bogate ( nawet do 15% ) związki krzemu oraz cynk, mangan, siarka , fosfor, magnez i żelazo.

Większość z nas kojarzy cebulę z działaniem bakteriobójczym, które skutecznie wykorzystujemy w przeziębieniu, chorobach grypopodobnych czy infekcjach górnych dróg oddechowych oraz zapaleniu oskrzeli. Ponieważ chorobom tym często towarzyszy kaszel, najczęściej produktywny oraz nieżyt nosa czy zapalenie zatok to właśnie syrop z cebuli będzie doskonałym sposobem na walkę z tymi dolegliwościami.

Cebula ma zdolność obniżania ciśnienia krwi oraz działania przeciwzakrzepowego dlatego poleca się ją w chorobie niedokrwiennej serca, nadciśnieniu tętniczym ale także przy zapaleniu osierdzia czy stwardnieniu tętnic. Obniżając poziom lipidów we krwi i działając przeciwmiażdżycowo wspomoże kurację w hiperlipidemii i miażdżycy tętnic.

Ze względu na zawartość substancji czynnych cebula poprawia apetyt, trawienie, a także przyswajanie pokarmów oraz działa żółciotwórczo. Dlatego stosujemy ją w niestrawności nerwowej i czynnościowej, w kamicy żółciowej, jak również przy wzdęciach i biegunkach. Pobudzając dodatkowo przemianę materii oraz działając przeciwcukrzycowo roślina może być wykorzystywana w pomocniczym leczeniu cukrzycy i otyłości. Cebula przyda się nam także w walce z robaczycami przewodu pokarmowego oraz wzmagając diurezę w usuwaniu nagromadzonych w organizmie toksyn.

Duża zawartość witamin sprawia, że bulwa ta będzie zwiększać naszą odporność na różne infekcje ale dodatkowo zapobiegnie awitaminozie.

Cebula dobra na okłady

To jednak nie koniec zadań specjalnych, w których użyjemy cebuli. Nadaje się ona doskonale do okładów na czyraki, owrzodzenia, ropiejące rany czy odmrożenia. Rozgotowana cebula zastosowana na zmienione w stanie zapalnym hemoroidy przyniesie natychmiastową ulgę. Natomiast świeży plaster załagodzi ukąszenia owadów czy pająków a rozcięta i pozostawiona w pomieszczeniu odstraszy komary. Roślina ta ma też właściwości zmiękczające i dlatego można ją stosować w leczeniu blizn i bliznowców, wykorzystując choćby w tym celu gotowe maści z zawartością cebuli. Świeży sok wtarty w skórę pomaga przy łojotokowym zapaleniu skóry oraz pobudza włosy do wzrostu i je wzmacnia. Dyskusyjny pozostaje sam zapach, który trzeba znosić przy tych zabiegach ale na to niestety nie mamy już wpływu.

Kiedy ograniczyć jej spożycie

Pamiętać trzeba, że zawarte w cebuli liczne związki sprawiają ,że w ciężkich chorobach nerek, wątroby czy serca oraz w ostrym nieżycie żołądka czy zgadze trzeba ograniczyć jej spożycie.

Cebula jest jednym z bardziej wartościowych warzyw i warto by często gościła na naszym talerzu najlepiej w formie surowej. Świeże , zielone rurki urozmaicą nasze potrawy nie tylko wizualnie ale również zdrowotnie. W domowych kulinariach polecam też sięgać po cebulę czerwoną bo oprócz dużej zawartości kwercetyny posiada ona antocyjany nadające jej charakterystyczny kolor. Związki te mają silne właściwości przeciwzapalne i mogą przez to przyczynić się do poprawy naszego zdrowia. Dlatego zaciskamy mocno oczy by przy krojeniu tych bulw uronić jak najmniej łez i dodajemy cebulę do codziennych dań by wzmocnić nasz organizm.

[Tekst ukazał się w majowym wydaniu miesięcznika SENIOR BB]