Bukmacher to obecnie potoczne określenie firmy, która zajmuje się organizowaniem zakładów wzajemnych na wyniki wydarzeń sportowych, niekiedy również rozrywkowych, społecznych i politycznych. Zakłady bukmacherskie to jedna z najbardziej rozpowszechnionych i najpopularniejszych gier hazardowych na świecie, jednak współcześnie ich przyjmowanie jest ściśle regulowane przepisami prawa.
Choć obecnie pojęcie „bukmacher” kojarzy się przede wszystkim z dużymi, niejednokrotnie globalnymi koncernami przyjmującymi zakłady, to jednak warto mieć świadomość, że początkowo bukmacherami byli po prostu pojedynczy ludzie, dysponujący na tyle dużymi pieniędzmi, że mogli rozwijać taką działalność. Ojczyzną współczesnych bukmacherów jest Anglia - w 1922 r. pierwszy punkt bukmacherski uruchomił tam John Moores, wtedy też w języku angielskim pojawiło się określenie „bookmaker”, pochodzące od słów „book”, czyli „zakład” oraz „make”, czyli robić. W języku polskim przekształcono je na pojęcie „bukmacher”.
Obecnie jako bukmachera określa się firmę, która zajmuje się organizowaniem zakładów wzajemnych. Najczęściej są to zakłady na wydarzenia sportowe, ale w ofercie bukmacherów bez problemu znaleźć można również zakłady polityczne, społeczne, rozrywkowe i inne.
Każde zdarzenie znajdujące się w ofercie bukmachera ma przypisany do niego kurs, czyli wyrażone liczbowo prawdopodobieństwo jego wystąpienia. Gracz umieszcza na kuponie wybrane zdarzenie (albo kilka, kilkanaście czy kilkadziesiąt zdarzeń) i stawia na nie wybraną przez siebie kwotę pieniędzy. Jeśli typ gracza okaże się trafny, bukmacher wypłaca mu wygraną, wyliczaną jako iloraz stawki i kursu zdarzenia.
Działalność bukmacherów w różnych krajach regulują odrębne przepisy - najogólniej jednak można stwierdzić, że oferują oni zawieranie zakładów w lokalach stacjonarnych, poprzez swoje strony internetowe, a w ostatnich latach również przez aplikacje mobilne. Są bukmacherzy krajowi, którzy funkcjonują na jednym, konkretnym rynku, istnieją również duże, globalne koncerny, obecne w wielu krajach - dla nich bardzo często zakłady wzajemne są tylko jedną gałęzią działalności, a oprócz nich zajmują się również np. prowadzeniem kasyn albo lokali z automatami do gier.
Według dostępnych źródeł, pierwszy zakład bukmacherski w Polsce postawiono 28 maja 1917 r. na obiekcie warszawskiej Agrykoli - można tam było wówczas obstawić wynik meczu derbowego między Legią a Polonią, zakończonego remisem 1:1. Podobno przy tej okazji stworzono pierwszy w naszym kraju regulamin bukmacherski, ale niestety nie zachował się on do lat obecnych.
Już po II wojnie światowej - w 1953 r. - powstał Totalizator Sportowy, który oferował klientom zakłady wzajemne, a zyski przeznaczał m.in. na budowę i modernizację obiektów
sportowych. Był to jedyny legalny polski bukmacher przez cały okres PRL-u - dopiero po upadku komuny w latach 90. zaczęły pojawiać się prywatne firmy oferujące zakłady wzajemne. Pierwszą z nich był Totolotek, który wszedł na rodzimy rynek w 1992 r. Później działalność zaczęła firma Profesjonał, znana obecnie jako Fortuna, bukmacher Star-Typ Sport, czyli obecny STS, a także firma bukmacherska Milenium.
Działalność firm bukmacherskich pod względem prawnym próbowano regulować przez długie lata, a przepisy w tym zakresie wielokrotnie się zmieniały. Przełomem okazał się 2017 r. - wówczas weszła w życie znowelizowana ustawa hazardowa, która konkretnie określiła zasady działalności bukmacherów na polskim rynku. I tak od tego czasu legalnie zakłady wzajemne w naszym kraju mogą oferować tylko ci bukmacherzy, którzy uzyskają licencję przyznawaną przez ministerstwo finansów. Aby otrzymać taką licencję, bukmacher musi m.in. posiadać w Polsce siedzibę, odprowadzać w naszym kraju 12% podatku obrotowego, utrzymywać stabilną sytuację finansową oraz weryfikować wiek i tożsamość graczy (obstawać zakłady mogą bowiem jedynie osoby pełnoletnie).
Obecnie licencję MF na organizowanie zakładów wzajemnych online i/lub w lokalach stacjonarnych w Polsce posiadają 24 firmy (https://bielskirynek.pl/pl/12_biznes) - niektóre, jak STS czy Fortuna, działają na naszym rynku od lat, inne - np. Betfan, Betclic i Superbet - zaczęły funkcjonować w ciągu ostatnich kilku lat, jeszcze inne są dopiero na etapie organizowania działalności. Z punktu widzenia graczy, im więcej legalnych bukmacherów w Polsce, tym lepiej. Oznacza to bowiem szerszy wybór, lepszą ofertę zakładów i liczne promocje oraz bonusy.
