[Z poradnika zielarki] Melisa lekarska na codzienny spokój. Roślina pełna aromatu i właściwości leczniczych

Czerwiec to miesiąc, w którym natura przybiera nowe barwy, zapraszając do spędzania czasu na jej łonie. Na balkonach i tarasach pojawiają się doniczki i skrzynki wypełnione roślinami, które będą je zdobić aż do jesieni. Oprócz roślin obficie kwitnących i ozdobnych, nie tylko w domu ale i ogrodzie znajdą swoje miejsce liczne zioła. Jednym z bardziej znanych i popularnych jest melisa lekarska (Melissa officinalis).

Melisa nazywana też miodówką (nie bez przyczyny bo podobnie jak wiele innych ziół jest rośliną miododajną), to bylina dorastająca w dogodnych warunkach nawet do metra wysokości. Ma czworokątną, mocno rozgałęzioną łodygę i owalne liście porośnięte szarymi włoskami. Kwitnie od czerwca do września drobnymi, białymi lub różowymi kwiatkami. Dodatkowo ma znany nam, bardzo przyjemny cytrynowy zapach.

Melisa to zioło znane już w starożytności. Wykorzystywane było do nacierania uli, by zwabić do nich pszczoły. Podobnie postępowali Słowianie zapraszając roje pszczół i stąd jej ludowa, polska nazwa – rojnik. Przywieziona przez Arabów melisa zadomowiła się w Europie dzięki zakonnikom i ich przyklasztornym wirydarzom. Uprawiali ją ze względu na właściwości lecznicze, które pomagały w niedomaganiach wątroby i śledziony oraz w zatruciach grzybami. Uważano ją też za roślinę magiczną.

Obecnie melisa występuje nie tylko w Azji, ale dziko rośnie nad Morzem Śródziemnym czy w Ameryce Północnej. W Polsce nie występuje w warunkach naturalnym i dlatego surowiec zielarski, jakim są liście i ziele pozyskuje się z upraw. Zioło bogate jest w olejek eteryczny, gdzie głównym składnikiem są cytral i geraniol nadający roślinie charakterystyczny zapach.

Melisa na bezsenność

Dodatkowo znajdziemy w nim garbniki, flawonoidy, fenolokwasy czy sole mineralne. Najbardziej znanymi i chętnie wykorzystywanymi właściwościami melisy są jej własności uspokajające. Napary będą pomocne w pobudzeniu nerwowym, lęku i niepokoju oraz bezsenności na tle nerwowym. Wyciszająco melisę stosujemy w nadciśnieniu tętniczym, kołataniu serca, nerwicach wegetatywnych, nerwicach serca, chorobie niedokrwiennej serca i arytmii.

Zioło to będzie też skuteczne w subiektywnym odczuwaniu dolegliwości sercowych, w zespołach abstynencyjnych, ale także przy nadmiernym spożywaniu kawy lub innych używek, które są bogate w kofeinę. Polecić ją można także w umiarkowanych depresjach i migrenach.

Melisa na lepsze trawienie

Jednak miodówka wykazuje również działanie rozkurczowe, wiatropędne i przeciwwzdęciowe, co skutecznie sprawdzi się w nieżycie i zaburzeniach przewodu pokarmowego, niestrawności, wzdęciach, kolce jelitowej czy w chorobie wrzodowej żołądka. Funkcje żółciopędne będą przydatne w zaburzeniach trawienia i schorzeniach dróg żółciowych. Melisa działa lekko moczopędnie, napotnie i przeciwzapalnie, dlatego bywa dodawana do mieszanek przeciwgorączkowych lub stosowanych w infekcjach drobnoustrojowych. W przypadku tych ostatnich ważne jest, że ma komponentę przeciwbakteryjną i przeciwwirusową. 

Melisa dobra także na ukąszenia

Wewnętrznie można ją więc pomocniczo zalecić w opryszczce wargowej i jamy ustnej oraz opryszczce oka. Przy opryszczce miejscowo stosowana złagodzi objawy i przyspieszy gojenie. Okłady z melisy pomogą przy bólach gośćcowych i reumatycznych oraz w ukąszeniach owadów.

Melisa dla urody

Melisa i olejek eteryczny z niej pozyskiwany znalazły swoje miejsce w kosmetyce. Maseczka z melisy działa odświeżająco na cerę tłustą, olejek zaś to cenny składnik perfumeryjny. Jego działanie aromaterapeutyczne posłuży przy masażach i kąpielach relaksacyjnych.

Melisa w kuchni

Warto wiedzieć, że melisa jest bezpieczna w stosowaniu zarówno u dzieci i to nawet tych najmniejszych, jak również u osób starszych. Świeże liście melisy są bardziej aromatyczne od suszonych i są doskonałym dodatkiem do sałatek, surówek lub potraw mięsnych oraz masła ziołowego czy past twarogowych. Dodanie ich wraz z miętą do wody doskonale ugasi pragnienie w upalne dni. Melisa z powodzeniem nadaje się do upraw w doniczkach, więc nic nie stoi na przeszkodzie, by nawet na parapecie czy balkonie znalazła swoje miejsce. Roślina lubi stanowiska słoneczne i osłonięte, jest więc doskonałym ziołem by stworzyć własny ogródek ziołowy i cieszyć się jej właściwościami leczniczymi przez  całe lato.