Instalacje centralnego ogrzewania są jednym z najistotniejszych elementów w systemach komfortu w domach, mieszkaniach, biurach i obiektach przemysłowych. Ich sprawność i ekonomia w dużym zakresie zależą od niepozornych podzespołów, takich jak pompy obiegowe i wymienniki ciepła.
Instalacje C.O. projektuje się w całości – to banalne stwierdzenie, dopóki nie zwróci się uwagi na to, jak wiele elementów wchodzi w skład każdego takiego systemu. Poza kluczowym, czyli źródłem ciepła, oraz końcowymi wymiennikami, czyli grzejnikami, dopasować trzeba jeszcze różnego rodzaju pompy (np. pompa obiegowa grundfos 25-80), rozdzielacze, zawory, elementy bezpieczeństwa czy takie podzespoły, które pozytywnie wpłyną na przykład na koszty eksploatacji, w tym wymienniki (przykładowo: wymiennik ciepła jad 3 18).
Pompa obiegowa ma wymuszać przepływ medium, żeby temperatura w całej instalacji była możliwie bliska wymaganej. W niewielkich instalacjach teoretycznie obieg wymuszony nie musi być stosowany i całe medium samoczynnie będzie krążyło w instalacji, natomiast dziś już nawet w domowych instalacjach C.O. dostrzega się pozytywny wpływ pomp obiegowych na komfort i koszty eksploatacji.
Budowa pompy zasadniczo nie jest skomplikowana, natomiast w tym przypadku kluczowe jest, aby dobrać właściwie jej wydajność. Z jednej strony – aby nie przyspieszać nadmiernie przepływu medium, a z drugiej, żeby krążenie było wystarczająco wydajne.
Wymienniki ciepła służą, jak sama nazwa wskazuje, przekazaniu ciepła z jednego strumienia medium do innego, ale bez mieszania mediów. W teorii jest to zadanie proste, ponieważ chodzi tylko o zapewnienie przepływu obu obiegów przy wspólnej barierze przewodzącej ciepło. W istocie problem jest jednak bardziej skomplikowany, ponieważ należy tak dobrać przekroje wewnątrz wymiennika, żeby przy zadanej prędkości przepływu i planowanej różnicy temperatur odebrać jak najwięcej ciepła.
Rysunki techniczne wymienników ciepła w przekroju często są dobrym sposobem na to, żeby przekonać się, jak zaawansowane są to urządzenia i jak bardzo skomplikowane muszą być procesy obróbki, dzięki którym uzyskuje się te bardzo wydajne kształty.
Z jednej strony – i pompy obiegowe i wymienniki ciepła jest łatwo zrozumieć w warstwie teoretycznej. Z drugiej, dopiero współpraca obu tych elementów (i wielu innych w instalacji) pozwala osiągnąć maksymalnie wydajną pracę instalacji C.O.
Jest to tym bardziej imponujące, kiedy dołożyć do tego fakt, że rzadko w ogóle można mówić o identycznych instalacjach. Nie tylko w każdym domu, mieszkaniu czy zakładzie są one konstruowane nieco inaczej, ale inaczej też się z nich korzysta. To oznacza, że nawet wtedy, kiedy w warstwie projektowej instalacje są bardzo podobne, to ich eksploatacja może być prowadzona w bardzo różny sposób. I to niekiedy będzie wpływało na dobór pomp obiegowych czy wymienników ciepła.
Choć i jedne i drugie są produkowane w wielu wariantach przez wszystkich producentów armatury, koniecznością jest założenie już przy ich projektowaniu pewnych zakresów funkcjonalnych. Nie mogą one być zbyt wąskie, bo wówczas powstałyby bardzo precyzyjne urządzenia, które działałyby optymalnie tylko w ściśle i wąsko określonych warunkach, tymczasem każdy wymiennik i pompa musi pasować do wielu podobnych, ale przecież zdecydowanie nieidentycznych instalacji.
Tego rodzaju uniwersalne elementy stanowią duże wyzwanie dla projektantów i wytwórców, stąd też warto przy wyborze bazować na ofertach najbardziej cenionych marek. Nie jest sztuką wyprodukować pompę obiegową – sztuką jest wyprodukować ją w naprawdę wysokiej jakości. To samo dotyczy wymienników i wszystkich innych elementów roboczych instalacji grzewczych. Wiele tańszych ofert, choć na papierze wygląda obiecująco, w praktyce nie zdaje testu, więc warto przed podjęciem decyzji skonsultować się z ekspertem.
