Bibliofilski rarytas w BCK-u. Pierwodruk Konstytucji 3 Maja. Wystawę będzie można ogladać do końca maja

W dniu Święta Konstytucji (3 maja) w Bielskim Centrum Kultury będzie można obejrzeć pierwodruk (drukowaną wersję z 1791 roku) Konstytucji 3 Maja.

• Otwarcie wystawy Konstytucja 3 Maja kamieniem milowym współczesnej Europy - wraz z prezentacją pierwodruku - 3 maja 2022 g. 17.30,
• Wystawa w Bielskim Centrum Kultury będzie czynna do końca maja.
• Wstęp wolny

Ten bibliofilski rarytas będzie częścią wystawy "Konstytucja 3 Maja kamieniem milowym współczesnej Europy". Otwarciu wystawy będzie towarzyszyła prelekcja bibliofila Wojciecha Kochlewskiego, właściciela tego cennego starodruku:

W wykładzie podczas wernisażu wystawy mam zamiar omówić...aspekty Konstytucji oraz spróbować odpowiedzieć na ewentualnie zadane pytania. Przywiozę „klocek" zawierający pierwodruki ustaw wchodzących w skład szeroko pojętego określenia Konstytucji 3 Maja, a wśród nich druk Ustawy Rządowej z podpisem i pieczęcią Adama Skulskiego – jej oficjalny dokument – moim zdaniem relikwię narodową – by pokazać go podczas wernisażu.

Autor wystawy o znaczeniu Konstytucji 3 Maja:

Konstytucję 3 Maja uchwalała jedna warstwa społeczna – od dawna rządząca wówczas szlachta. Jest to chyba jedyny w dziejach światowego parlamentaryzmu przypadek gdy od dawna klasa rządząca sama, dobrowolnie, potrafiła bez rozlewu krwi ograniczyć swoje prawa znajdując jednocześnie kompromis możliwy do przyjęcia przez prawie wszystkie swe odłamy.

Uchwalili ją zgodnie przedstawiciele dwu stronnictw politycznych, królewskiego i Potockich, które widziały zdecydowanie inaczej rozwiązania ustrojowe, zabiegając o to by omamieni bądź opłacani przez zaborców nie mogli temu przeszkodzić. Znalazło to wyraz w preambule, tu jej fragment, cała (tak jak i obszerne fragmenty Deklaracji Stanów Zgromadzonych, uchwalonych 3. bądź 5. maja – toczą się o to spory) zacytowana jest niżej: „ ...mimo przeszkód, które w nas namiętności sprawować mogą, dla dobra powszechnego, dla ugruntowania wolności, dla ocalenia ojczyzny naszej i jej granic, z największą stałością ducha niniejszą Konstytucję uchwalamy ..: Stwarzała podstawę do dalszych reform. Dała Polsce i Litwie nadzieję i szansę przekształcenia się w państwo sprawiedliwe, silne i rządne – nowoczesne państwo – Rzeczpospolitą wszystkich ludzi i narodów w jej granicach żyjących.

Państwo scentralizowane a zarazem demokratyczne. I to było i jest ważne a nie to, którą z kolei była. Pierwszą w Europie czy drugą, szwedzką, liczyć czy nie liczyć. Angielska, z którą porównuje ją kalendarzyk z roku 1792? Korsykańska z roku 1755 obowiązująca przez kilkanaście lat, do podboju Korsyki przez Francję a przyznająca prawa wyborcze kobietom? A Artykuły Henrykowskie? Rzeczywiście w czasie ustanawiania 3 maja 1791 r. Ustawy Rządowej nie było w Europie obowiązującego, wydrukowanego, prawa [teraz zwanego Konstytucją] regulującego organizację dużego państwa, wyprowadzającego trójpodział władzy na ustawodawczą, sądowniczą i wykonawczą, uchwalonego przez przedstawicieli wybranych ze społeczeństwa [a w zasadzie jego części], przez te społeczeństwo.

Wszystkie wydania z okresu jej obowiązywania są niezwykle ważne. Tak było w roku 1791, tak było po jej obaleniu, tak było gdy Polska nie istniała. Szczególnie to było widoczne w czas odzyskiwania niepodległości.

OTWARCIE WYSTAWY Konstytucja 3 Maja kamieniem milowym współczesnej Europy - wraz z prezentacją pierwodruku - 3 maja 2022 g. 17.30, Bielskie Centrum Kultury. WSTĘP WOLNY. Wystawa w Bielskim Centrum Kultury będzie czynna do końca maja.